Международный риск: задержка выплат при увольнении сотрудника и возможные штрафы для работодателя

Жұмыс берушінің жауапкершілігі: өтемақы төлемін кешіктіру

Жұмыстан шығарылған қызметкерге өтемақы уақтылы берілмеген жағдайда, жұмыс беруші қандай тәуекелдерге тап болуы мүмкін? Бұл сұраққа жауап беру үшін Қазақстан Республикасының Еңбек кодексі (ТК) мен Әкімшілік құқық бұзушылық туралы кодексіне (ӘҚБтК) назар аударайық.

Еңбек кодексіндегі талаптар

Қазақстан Республикасының Еңбек кодексінің 23-бабы 2-тармағы 5) тармақшасына сәйкес, жұмыс беруші қызметкердің жалақысын және басқа төлемдерін уақтылы және толық төлеуге міндетті. Бұл талаптарды орындамау еңбек заңнамасын бұзу болып табылады.

Еңбек кодексінің 96-бабы 2-тармағында, қызметкер жұмыстан босатылған кезде пайдаланылмаған жыл сайынғы ақы төленетін еңбек демалысы үшін өтемақы төленетіні көрсетілген. Бұл өтемақы қызметкердің орташа жалақысына негізделеді.

Сонымен қатар, 133-бабы 4-тармағына сәйкес, еңбек шарты тоқтатылған кезде қызметкерге тиесілі барлық төлемдер үш жұмыс күнінен кешіктірілмей төленуі тиіс.

Кешіктіру жағдайында жұмыс берушінің міндеттері

Егер жұмыс беруші төлем мерзімін бұзса, ол қызметкерге:

1. негізгі төлем сомасын;
2. әр кешіктірілген күнге өсімпұлды төлеуге міндетті.

Өсімпұл ҚР Ұлттық Банкінің базалық мөлшерлемесінің 1,25 еселенген көлемінде әр кешіктірілген күн үшін есептеледі. Есептеу төлем жасалуға тиіс күннен кейінгі күннен басталады.

Айыппұл санкциялары

Төлемді кешіктіру тек өсімпұлмен шектелмейді, сонымен қатар айыппұл да салынады. Әкімшілік құқық бұзушылық туралы кодекстің 87-бабы 1-тармағына сәйкес, жалақыны толық көлемде және белгіленген мерзімде төлемегені үшін, жұмыс берушінің кінәсінен төлем мерзімі кешіктірілген жағдайда келесі айыппұл мөлшерлері қарастырылған:

• лауазымды тұлғаларға – 30 АЕК;
• шағын кәсіпкерлік субъектілеріне немесе коммерциялық емес ұйымдарға – 60 АЕК;
• орта кәсіпкерлік субъектілеріне – 100 АЕК;
• ірі кәсіпкерлік субъектілеріне – 150 АЕК.

Яғни, жұмыс беруші төлемді кешіктірсе, ол айыппұл мен өсімпұлға шығындалады. Сондықтан өтемақыны заңда белгіленген үш күн ішінде уақтылы төлеу жұмыс берушінің мүддесінде.