- сентябрь 10, 2025
Қазақстанда жұмыс берушілер жиі резидент емес қызметкерлердің қызметтерін пайдаланады. Мұндай қызметкерлер өз елдерінде тұрып, Қазақстан Республикасынан қашықтан жұмыс істей алады. Енді, егер резидент емес қызметкер ЕАЭО-ға мүше елдерден тыс болса, жұмысқа рұқсат алу қажет пе? Жалақыдан салық пен әлеуметтік төлемдерді қалай төлеу керек? Осының барлығын қарастырамыз.
ҚР Еңбек кодексі жұмыс берушілер мен қызметкерлердің еңбек қатынастарын реттейді. Оның ішінде шетелдік заңды тұлғалардың филиалдары мен өкілдіктері де бар. Егер резидент емес қызметкер Қазақстанда орналасқан ЖШС-мен еңбек қатынасында болса, онда Қазақстан Республикасының еңбек заңнамасы қолданылады, қызметкердің орналасқан жеріне қарамастан.
Қашықтан жұмыс жасау Қазақстан Республикасының еңбек кодексінің 138-бабына сәйкес, еңбек процесін жұмыс берушінің орналасқан жерінен тыс, ақпараттық-коммуникациялық технологияларды пайдаланып жүзеге асырудың ерекше формасы болып табылады. Еңбек шартын рәсімдеу барысында тараптар келісімге келеді, бұл үшін еңбек шартына өзгерістер енгізуге болады.
Резидент емес қызметкермен еңбек шартын жасау үшін ТК РК 32-бабына сәйкес қажетті құжаттар ұсынылуы тиіс. Еңбек шарты жазбаша түрде кемінде 2 данада жасалады, олардың біреуі жұмыс берушіде, екіншісі қызметкерде сақталады. ЭЦҚ арқылы куәландырылған электрондық құжат түрінде де келісімшарт жасалуы мүмкін.
Резидент емес қызметкерлердің табыстарына салық салу ТК РК 217-бабына сәйкес жүзеге асырылады. ҚР-да салық салу мақсатында резидент деп танылатындар:
Егер шетелдік қызметкер Қазақстанда 183 күннен артық тұрақты тұрса, ол салық салу мақсатында резидент ретінде танылады. Ал егер ол Қазақстанға кірместен жұмыс істесе, онда резидент емес болып табылады.
Резидент емес тұлғалар үшін табыс салығы (ЖТС) 10% мөлшерінде, ал әлеуметтік салық 9,5% мөлшерінде есептеледі. Әлеуметтік төлемдерге қатысты, егер резидент емес қызметкер өз елінде тұрақты тұрса, онда Қазақстанда әлеуметтік аударымдар есептелмейді.
Жұмыс беруші салық агенті ретінде резидент емес қызметкердің табысынан салықтарды ұстап, 200.00 нысанына қосады. Егер қызметкер Қазақстан аумағында физикалық тұрмаса, оған шетелдік жұмыс күшін тартуға рұқсат алудың қажеті жоқ.
Еңбек шартын жасау кезінде резидент емес қызметкер қазақстандық ЖСН (ИИН) алуға міндетті. Бұл ЖТС төлеу және есептілікте көрсетілу үшін қажет. Сонымен қатар, еңбек шарты enbek.kz порталы арқылы тіркелуі тиіс.
ЖСН алу әдістері мен шетелдікпен еңбек шартын жасау туралы толық ақпаратты арнайы ресурстардан таба аласыз.