Неуплата налогов: как задержка с отчетностью может привести к блокировке расчетного счета?

Салық төлеушілердің салықтық есептілікті уақытында тапсырмауы салық органдарының есепшоттарын бұғаттауына себеп болуы мүмкін бе? Бұл мәселені Қазақстан Республикасының Әкімшілік құқық бұзушылық кодексіне (ӘҚБтК) сүйене отырып қарастырайық.

ӘҚБтК-нің 272-бабына сәйкес, салықтық есептілікті кешіктіріп тапсырғаны үшін әкімшілік жауапкершілік қарастырылған. Егер салық төлеуші алғашқы рет кешіктірсе, салық органы тек ескерту жасайды. Алайда, егер есептілікті қайталанған түрде уақытында тапсырмаса, онда оған айыппұл салынады:

• жеке тұлғалар үшін – 15 АЕК;
• лауазымды тұлғаларға, үкіметтік емес ұйымдарға және шағын бизнес субъектілеріне – 30 АЕК;
• орта бизнес субъектілеріне – 45 АЕК;
• ірі бизнес субъектілеріне – 70 АЕК.

Салық формаларын электронды түрде тапсырған кезде, НК РК 209-бабы 2-тармағы 3) тармақшасына сәйкес, есептіліктің қабылданған күні жүйе арқылы салық төлеушіге жіберілген электрондық хабарламада көрсетілген күн болып саналады.

Егер салықтық есептілік уақытында тапсырылмаса, салық төлеушіге 10 жұмыс күні ішінде салықтық есептілікті тапсырмау туралы хабарлама жіберіледі (НК РК 114-бабы 2-тармағы 5) тармақшасы). Салық төлеуші салықтық есептілікті белгіленген мерзімде тапсырмаса, НК РК 118-бабы 1-тармағы 1) тармақшасына сәйкес, оның банк шоттары бойынша шығыс операциялары тоқтатылады. Шотқа тыйым салу хабарламаны тапсыру (алу) күнінен кейінгі 30 жұмыс күні ішінде жүзеге асырылады.

Ескерту: салық төлеушінің электронды кабинеті арқылы жіберілген хабарламаның жеткізу күні – хабарлама жеке кабинетке түскен күн болып есептеледі.

Сондықтан, егер салықтық есептілікті уақытында тапсырмаса, есепшот бірден бұғатталмайды. Алдымен салық төлеушіге 10 жұмыс күні ішінде хабарлама жіберіледі, содан кейін есептілікті тапсыру үшін тағы 30 күн беріледі.

Бұғаттаудан құтылу үшін салық төлеуші хабарламаға жауап беруімен шектелмей, оның талаптарын орындауы қажет, яғни жетіспейтін форманы тапсыру немесе берешекті өтеу керек.

Егер есепшот хабарламаны тапсырған күннен кейін 30 күнтізбелік күн өтпей жатып бұғатталса, онда бұл бұғаттау заңсыз болып табылады. Бұл жағдайда салық органына түсініктеме беру және бұғаттауды шешу туралы сұрау салу қажет.