- сентябрь 13, 2025
Қазақстанда декреттік демалыс 1 жылдан 1,5 жылға дейін ұзартылған. Бірақ, кейбір әйелдер бұл мерзімді күтпей, жұмысқа ерте оралуы мүмкін. Дегенмен, бұл олардың бала 1,5 жасқа толғанға дейін ай сайынғы жәрдемақы алу құқықтарына әсер етпейді.
Декреттен шыққан әйел жұмысқа қайта кірісіп, жәрдемақы алуды жалғастырса, жалақыдан салықты және әлеуметтік төлемдерді төлеу тәртібі қалай болады? Бұл сұраққа ҚР Еңбек кодексі (ҚР ЕК) мен ҚР Салық кодексі (ҚР СК) аясында жауап береміз.
ҚР ЕК 82-бабына сәйкес, 1,5 жасқа дейінгі балалары бар әйелдерге баланы емізу үшін қосымша үзілістер беріледі. Бұл үзілістердің ұзақтығы:
Бұл үзілістер қызметкердің өтініші бойынша тынығу және тамақтану үзілісіне қосылуы немесе жұмыс күні (ауысым) басында не соңында берілуі мүмкін.
Сондай-ақ, ҚР ЕК 82-бабы 5-тармағына сәйкес, бала емізуге арналған үзілістер жұмыс уақытына қосылады, және бұл уақыт үшін әйелдерге орташа жалақысы сақталады.
Осылайша, декреттен ерте шыққан әйелдің жұмыс уақыты мен жалақы мәселелерін реттеу қажет. Ол жұмысқа кешігіп келуі, ертерек кетуі немесе жұмыс күні ішінде үзіліс алуы мүмкін.
Декреттен шыққан қызметкерлер үшін табыс салығы (ЖТС) және әлеуметтік төлемдер бойынша арнайы шарттар қарастырылмаған. Яғни, қызметкер стандартты тәртіпте ЖТС, медициналық әлеуметтік сақтандыру (МӘМС), міндетті зейнетақы жарналары (МЗЖ) және әлеуметтік сақтандыру (ӘС) жарналары есептеліп, ұсталып, төленуі тиіс. Бұл категориядағы қызметкерлер үшін қосымша жеңілдіктер жоқ.